بررسی آناتومیکی سرخرگ کاروتید خارجی در گوسفندان توده سنگسری

اختلافات آناتومیکی اندام ها و ساختارها در گونه های مختلف دامی موضوعی قابل توجه برای انجام تحقیقات به حساب می آید. در این میان اختلافات مربوط به عروق از دامنه وسیع تری در دام ها برخوردار بوده و همواره در تحقیقات مختلف نتایج قابل توجهی را در بر داشته است . گوسفند نژاد سنگسری از نژادهای بومی و مقاوم ایران است که در منطقه ای به نام سنگسر در شمال استان سمنان به شکل کوچ رو، نیمه کوچرو و روستایی پرورش داده می شود. تعداد شش سر گوسفند نژاد سنگسری از کشتارگاه تهیه شد و به سالن تشریح منتقل گشت . پس از تزریق رودو پاس قرمز در کاروتید مشترک و طی دوره ثبوت در فرمالین 10 درصد ، پنج عدد از نمونه ها تشریح شد و یکی از آنها نیز به منظور بدست آوردن قالب سرخرگی به انضمام استخوان در اسید کلریدریک غلیظ قرار داده شد. سرخرگ کاروتید مشترک در موقعیت شکمی انتهای بالایی بخش نیزه ای استخوان لامی به دو شاخه پس سری و کاروتید خارجی تقسیم می شود. شریان زبانی به عنوان اولین شاخه کاروتید خارجی دارای دو شاخه عمقی زبانی و زیر زبانی است . سرخرگ زیر چانه ای نیز از زیر زبانی منشعب می شود که این الگو در هیچ یک از پستانداران اهلی دیگر گزارش نشده است. در گوسفند نژاد سنگسری سرخرگ عرضی صورت اولین انشعاب از سرخرگ گیج گاهی سطحی است و مانند شتراصلی ترین سرخرگ خون رسان به ناحیه صورت می باشد . همچنین سرخرگ جوشی به مانند آنچه در تک سمیان و نشخوار کنندگان وجود دارد دیده نمی شود . سرخرگ گیج گاهی عمقی خلفی و قدامی به همراه شاخه شبکه خلفی دارای تنه مشترک بودند ، اگرچه در مواردی سرخرگ عمقی قدامی به شکل جداگانه منشعب می شد که از این نظر تا حدی مشابه با سایر نشخوار کنندگان بود.انشعابات انتهایی شریان آرواره ای بدین ترتیب بود که آخرین انشعاب آن، تنه مشترکی است که به شاخه های زیر کاسه چشمی و مالار تقسیم بندی می شود . به عبارت دیگر سرخرگ کامی نزولی ، ادامه سرخرگ آرواره ای به حساب می آید که این الگو با تک سمیان مطابقت داشته و متفاوت از نشخوار کنندگان و شتر است . کلمات کلیدی : آناتومی - گوسفند نژاد سنگسری - سرخرگ - کاروتید خارجی